ANC là gì? Công nghệ khử tiếng ồn hoạt động như thế nào?

 

Bạn đang ngồi trên máy bay với tiếng động cơ gầm rú nhức óc, hay ngồi trong quán cà phê ồn ào để cố gắng hoàn thành deadline. Bạn đeo tai nghe lên, bật nhạc nhưng vẫn nghe thấy tiếng ồn xung quanh. Bạn vặn volume to hết cỡ? Đó là cách nhanh nhất để... hỏng thính giác.

Đó là lúc bạn cần đến ANC.

1. ANC Là Gì?

ANC là viết tắt của Active Noise Cancellation (Khử tiếng ồn chủ động).

Khác với việc bạn dùng tay bịt tai hay nhét bông gòn (đó gọi là chống ồn thụ động - Passive Noise Isolation), ANC sử dụng công nghệ điện tử để triệt tiêu tiếng ồn từ môi trường trước khi nó kịp lọt vào màng nhĩ của bạn.

Ban đầu, công nghệ này được phát minh không phải để nghe nhạc, mà để bảo vệ thính giác cho các phi công máy bay chiến đấu trước tiếng gầm của động cơ phản lực. Ngày nay, nó đã được thu nhỏ lại để nằm gọn trong chiếc tai nghe Bluetooth của bạn.

2. Nguyên Lý Hoạt Động: Phép Toán Của Âm Thanh (1 + (-1) = 0)

Nghe có vẻ ma thuật, nhưng ANC hoạt động dựa trên vật lý học cơ bản về sóng âm.

Hãy tưởng tượng âm thanh là một hình sin (sóng) dao động lên xuống.

1. Bước 1 - Thu nhận: Trên tai nghe ANC có gắn các Microphone siêu nhạy. Nhiệm vụ của nó là "nghe" tiếng ồn xung quanh bạn (tiếng xe, tiếng động cơ, tiếng quạt gió...).

2. Bước 2 - Phân tích & Xử lý: Chip xử lý bên trong tai nghe sẽ phân tích sóng âm của tiếng ồn đó ngay lập tức.

3. Bước 3 - Phản đòn: Tai nghe sẽ phát ra một sóng âm mới có cùng biên độ, cùng tần số nhưng ngược pha hoàn toàn (Anti-noise) với tiếng ồn gốc.

Kết quả: Khi hai sóng âm ngược pha này gặp nhau, chúng sẽ triệt tiêu lẫn nhau (Giao thoa triệt tiêu).

• Sóng ồn: +1

• Sóng chống ồn: -1

• Kết quả đến tai bạn: 0 (Im lặng)

3. Các Loại Công Nghệ ANC Phổ Biến Hiện Nay

Không phải tai nghe chống ồn nào cũng giống nhau. Tùy vào giá tiền và độ phức tạp, các nhà sản xuất áp dụng 3 phương pháp sau:

A. Feedforward ANC (Mic đặt bên ngoài)

• Micro đặt ở mặt ngoài tai nghe để đón tiếng ồn sớm nhất.

• Ưu điểm: Xử lý nhanh, chống tốt tiếng ồn tần số cao.

• Nhược điểm: Dễ bị tiếng gió rít (Wind noise) làm nhiễu. Đôi khi nó khử nhầm cả những âm thanh bạn muốn nghe.

B. Feedback ANC (Mic đặt bên trong)

• Micro đặt bên trong củ tai, nghe chính xác những gì tai bạn đang nghe.

• Ưu điểm: Khử ồn chính xác hơn, không sợ tiếng gió.

• Nhược điểm: Xử lý chậm hơn một nhịp. Nếu thiết kế không khéo dễ gây ra tiếng rít (feedback loop) khó chịu.

C. Hybrid ANC (Chống ồn lai - Tốt nhất)

• Kết hợp cả Mic trong và Mic ngoài. Đây là công nghệ có trên các dòng tai nghe đầu bảng (Flagship) như Sony WH-1000XM5, Bose QuietComfort Ultra hay Sennheiser Momentum 4.

• Ưu điểm: Triệt tiêu tiếng ồn hoàn hảo ở mọi dải tần số mà không làm giảm chất lượng âm nhạc.

• Nhược điểm: Giá thành cao.

4. ANC Có "Thần Thánh" Như Lời Đồn?

Rất nhiều khách hàng tại Pro Sound Việt Nam lầm tưởng rằng bật ANC lên là thế giới sẽ "tắt tiếng" hoàn toàn. Thực tế không hẳn như vậy.

• ANC làm tốt nhất việc gì? Triệt tiêu các âm thanh trầm, đều đặn và liên tục (Low-frequency) như: Tiếng động cơ máy bay, tiếng xe lửa, tiếng lốc máy điều hòa, tiếng ù ù của xe cộ ngoài đường.

• ANC làm chưa tốt việc gì? Các âm thanh tần số cao, đột ngột và bất quy tắc như: Tiếng còi xe bấm tin tin, tiếng trẻ con khóc, tiếng người nói chuyện to ngay bên cạnh. (Dù công nghệ hiện nay đã cải thiện điều này rất nhiều, nhưng chưa thể khử 100%).

5. Có Nên Mua Tai Nghe ANC Không?

Câu trả lời là CÓ, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm sau:

1. Người hay di chuyển (Traveler): Nếu bạn đi máy bay/tàu xe thường xuyên, ANC là "vị cứu tinh". Nó giúp bạn ngủ ngon hơn và không bị đau đầu vì tiếng ù của động cơ.

2. Dân văn phòng: Cần sự tập trung tuyệt đối giữa một văn phòng ồn ào tiếng gõ phím và tiếng nói chuyện.

3. Người yêu âm nhạc: Nhờ ANC, bạn không cần phải bật nhạc quá to để át tiếng ồn. Bạn có thể thưởng thức nhạc ở mức âm lượng vừa phải (50-60%), giúp bảo vệ thính giác về lâu dài.

6. Một Số Lưu Ý Nhỏ Khi Sử Dụng

• Cảm giác "bí" tai (Cabin Pressure): Một số người lần đầu đeo tai nghe ANC xịn sẽ cảm thấy hơi ù tai giống như khi máy bay cất cánh. Đây là hiện tượng bình thường do não bộ chưa quen với việc mất đi âm thanh tần số thấp. Hãy làm quen dần dần.

• An toàn giao thông: Tuyệt đối không bật ANC khi đang lái xe máy hoặc đi bộ qua đường. Việc không nghe thấy tiếng còi xe xung quanh cực kỳ nguy hiểm. Các dòng tai nghe xịn hiện nay đều có chế độ Xuyên âm (Transparency Mode) cho phép nghe âm thanh môi trường mà không cần tháo tai nghe - hãy tận dụng nó.

Có thể bạn quan tâm:

• Công Nghệ Âm Thanh Siêu Hướng (Directional Sound)
• Công nghệ kết nối True Wireless Stereo (TWS) là gì?
• Công nghệ âm thanh Dolby Audio – Âm thanh dẫn đầu trong thời công nghệ số

Lời kết

Công nghệ ANC thực sự là một bước tiến vĩ đại giúp chúng ta tìm lại khoảng lặng bình yên trong cuộc sống hối hả.

Tại Pro Sound Việt Nam, chúng tôi không chỉ cung cấp các hệ thống loa sân khấu "khủng", mà còn phân phối các dòng tai nghe kiểm âm và tai nghe chống ồn chủ động cao cấp nhất từ Sennheiser, Sony, Bose...

Hãy đến showroom của chúng tôi, đeo thử, nhắm mắt lại và cảm nhận "phép màu" của sự tĩnh lặng.